Is schreeuwen het nieuwe slaan?

Schreeuwen komt in veel gezinnen voor. Alle ouders kennen de frustraties en koken weleens over van boosheid. Maar schreeuwen is nooit de oplossing. Kinderen kopiëren het gedrag van hun ouders. Schreeuwen dus ook. Met als gevolg dat deze onzichtbare agressie een impact heeft op iedereen in het gezin.

En dan toch… het is helaas niet voor niets voor heel veel mensen herkenbaar. Naast dat het misschien even ontlaad, weten we allemaal dat het niks oplost. Je voelt je er zelf vaak rot onder, je kind is van slag of zelfs nog bozer en het onmachtige gevoel alleen maar sterker. Daarbij komt dat het ook andere nadelige gevolgen kan hebben.

Maar een heftige woordenwisseling is toch altijd nog beter dan een handgemeen? Toch niet. Schreeuwen blijkt net zo slecht voor je kind zijn welzijn als fysiek geweld. Dat schrijven onderzoekers in het blad Child Development.

Gevolgen

Een aantal van deze gevolgen:

  • meer symptomen van depressie bij kinderen
  • kans op gedragsproblemen – zoals asociaal en agressief gedrag – wordt groter
  • ook bij de gezinnen waarbij de onderlinge band sterk was en verder liefdevol met de kinderen omgegaan werd, waren de gevolgen net zo groot
  • zien schreeuwen, doet schreeuwen
  • vicieuze cirkel; bij reeds bestaand probleemgedrag wordt meer geschreeuwd, tegelijkertijd neemt het probleemgedrag door schreeuwen alleen maar toe
  • schreeuwen heeft een negatieve impact op een kind zijn eigenwaarde. Doordat het kind bij veel schreeuwen angst  en onveiligheid ervaart
  • kinderen gaan zich afsluiten voor jou als ouder. Kinderen horen bij schreeuwen de boodschap al niet eens meer, maar zijn meer onder de indruk van jouw houding en toon
Oorzaak

Maar als we ons erna zo rot voelen en we zijn inmiddels op de hoogte van die nadelige gevolgen. Waarom is het dan zo lastig om dit te stoppen? Dat kan verschillende redenen hebben. Het kan liggen aan de druk die je misschien ervaart, werk, eten op tijd af, huishouden, kinderen van school, naar sport, maar ook nog graag sociaal willen blijven. Je stressniveau is misschien al iets hoger door deze druk en je kan er net even wat minder bij hebben. Het kan ook zo zijn dat jouw toontje al iets hoger ligt van nature. Of dat je gaat schreeuwen omdat je zelf eigenlijk niet zo goed weet (of hebt geleerd) hoe je met boosheid om moet gaan. Bijvoorbeeld vanuit jouw eigen opvoeding.

Tips:

We geven je graag tips hoe je kunt stoppen met schreeuwen en je meer samenwerking met je kinderen krijgt en een positievere relatie!

Tips voor jezelf:

  • Voel je de emoties hoog oplopen? Wacht even met reageren. Haal diep adem en merk bewust bij jezelf op: ik voel me boos, geïrriteerd. Laat die gevoelens er even zijn en accepteer het zoals het er is. Maak daarna pas je keuze hoe je wilt reageren.
  • Benoem tegen je kinderen wat het met jou doet. De ik-boodschap kan hierin ondersteunend zijn. Zo leer je kinderen ook beter hun gevoelens te uiten en het zorgt voor meer begrip.
  • Reageer niet altijd direct en zoek even wat afleiding.
  • Sta stil bij het feit dat je nooit volledige controle zal hebben over je kinderen (of partner..). Je kan je afvragen: wat kan ik anders doen om ervoor te zorgen dat mijn kind wel luistert? Misschien heb je het gevoel dat je faalt en zie je het steeds meer als een machtsstrijd. Bedenk dat het niet je doel is om een strijd te winnen, maar bijvoorbeeld om je kind te helpen zich op tijd klaar te maken voor school. Dat krijg je niet sneller voor elkaar door te schreeuwen. Integendeel.
  • Toch geschreeuwd? Bied je excuses aan! Het helpt echt. Je kind leert dat fouten maken mag, je voelt je er beiden beter door en je kan nu op een rustig moment uitleggen wat maakt dat je zo schreeuwt.

Hoe leer je jouw kinderen om beter met hun gevoelens om te gaan?

  • Lees eens deze blogs over negatieve gevoelens bij kinderen, of boze buien bij kleine kinderen, boze buien bij kinderen  
  • Vermijd om het probleem direct op te willen lossen. Vaak is het voldoende om het kind even uit te laten razen en is een uitleg, preek, advies, helemaal niet wat het kind nodig heeft. Erkenning van de gevoelens vaak wel. Reageer met “mmm” of “oh” en durf stiltes te laten vallen. Zo moedig je ze aan verder te vertellen en kunnen ze zelf de gevoelens die ze ervaren ontdekken
  • In plaats van een lange uitleg, kan je kinderen ook vaak helpen herinneren aan iets door een of twee woorden. Als je kind de deur open laat staan, kan je bijvoorbeeld met een duidelijke stem zeggen “de deur!”. Waarschijnlijk moedigt dit je kind veel meer aan om de deur alsnog te sluiten en voorkomt het ruzie of meer zeggen dan nodig is
  • Vermijd sarcasme of irritatie in je stem
  • Gebruik problem-solving om afspraken te maken met je kinderen. Leg het probleem wat je ervaart (voordat het opnieuw te hoog oploopt) aan ze uit en vraag ze daar een oplossing voor te bedenken (i.p.v. dat jij die oplossing aandraagt). Bijvoorbeeld: Ik vind het vervelend dat ik je zo vaak aanspreek voor het schreeuwen tijdens het spelen. Het maakt dat ik geïrriteerd raak en we lelijk tegen elkaar gaan doen. Ik wil graag dat je meedenkt hoe we dit op zouden kunnen lossen? Dit zorgt ervoor dat we eerlijk kunnen zijn over de situatie zonder dat we iemand zijn gevoelens kwetsen of ruzie krijgen
  • Probeer complimenten als ‘Wat goed!’, ‘Wat knap van je!’  te vermijden. Het kan zorgen voor frustraties op de momenten dat het niet lukt. Je kind kan er namelijk het gevoel van krijgen het altijd goed te moeten doen. Geef liever aan wat je ziet wat goed gaat. ‘Heerlijk die opgeruimde kamer, het ruikt lekker, de spullen liggen in de lades. Dit is echt schoon!’  Of bij het omgaan met emoties: ‘ik zag dat je boos was en het lukte je toch om rustig te vertellen wat je dwars zat’.
  • Samen lezen over boosheid kan bij kleinere kinderen een uitkomst zijn. Zie onze boekentips hiervoor.
Jonger helpt!

Herken je jezelf hierin? En is het toepassen van de tips niet voldoende? Neem dan contact met ons op voor een verhelderend gesprek.

[hr]
Bronnen:

  • How to talk so kids will listen and listen so kids will talk, Adele Faber en Elaine Mazlish, Simon & Schuster
  • Geweldloos communiceren, hoe doe je dat?, Marshall B. Rosenberg, Lemniscaat

Fotocredit:

Pixabay

Boekentip:

Ouders:

  • ‘Het gaat niet om de vraag of je boos mag worden of niet. De vraag is wat je met je boosheid dóet.’ Boos – Boosheid erkennen, begrijpen, loslaten, Riekje Boswijk-Hummel, De Toorts
  • Hoe breng je op een andere manier over wat je wilt dan met boosheid? Geweldloze communicatie, Marshall B. Rosenberg, Lemniscaat

Kinderen:

  • Wat kun je doen als je te snel boos bent – een help-oefenboek voor kinderen, Dawn Huebner, NiÑO
  • Is er dan niemand boos? – Toon Tellegen –  Querido Kinderboek