Omgaan met de (negatieve) gevoelens van uw kind

Iemand troosten doen we vaak zonder erbij na te denken. Het gaat vaak vanzelf, maar toch is het goed om er eens echt bij stil te staan. Want staat u als ouder altijd open voor de gevoelens van uw kinderen? Waarschijnlijk zult u denken “natuurlijk doe ik dat, wat een rare vraag!” Maar hoe zit dat met negatieve gevoelens?

Ieder mens wil zoveel mogelijk positieve gevoelens ervaren, ze geven ons immers een fijn gevoel. En welke ouder wil dat nou niet juist voor hun kind? Maar iedereen ervaart ook angst, verdriet en boosheid en wat dan? Vaak stoppen we die gevoelens zover mogelijk weg, overtuigen onszelf dat het wel meevalt en het wel goed komt. Oftewel we sussen onszelf.

Als onze kinderen naar ons toekomen met pijn, angst of verdriet kunnen wij geneigd zijn hetgeen wat wij zelf misschien geleerd hebben onbewust ook bij hen toe te passen. De volgende voorbeeld gesprekken komen in de meeste gezinnen voor.

  • Mama ik ben bang. Je hoeft je geen zorgen te maken, er is niks om bang van te zijn.
  • Uw kind huilend, papa, hij is kapot! Rustig aan, dat komt wel weer goed, niks aan de hand.
  • Uw kind komt huilend de keuken in lopen omdat zij is gevallen en uw eerste reactie is, er is geen reden om zo van streek te zijn.
  • Of als u uw kind aankleed. Auw! Dat doet heus geen pijn, even meewerken nu.
  • Papa ik ben moe. Hoe kan je nou moe zijn, je hebt net geslapen.
  • Dat was echt een saai programma. Hoezo saai, dat was hartstikke interessant!

Herkenbaar? Het echt luisteren en serieus nemen van gevoelens van de ander is moeilijk. Vooral als het om negatieve gevoelens gaat. Wij als volwassenen onderling zijn ook geneigd elkaars gevoelens te sussen. Hoe vaak gebeurt het niet dat partners zich niet begrepen voelen door elkaar? Misschien herkent u het wel, u komt thuis van een rotdag op het werk en wilt even stoom afblazen en de reactie van uw partner is, “als je alleen maar klaagt over je werk, moet je misschien op zoek naar iets anders”. Waarschijnlijk is dat precies wat u niet wilde horen en reageert u geïrriteerd en sluit u zich af.

Met kinderen gaat het vaak niet anders. De discussie aangaan over hoe iemand zich voelt, of het gevoel ontkennen en zeggen hoe iemand zich in jouw ogen behoort te voelen is er één die geen winnaars kent. Zulke gesprekken eindigen veelal in onenigheid, de deelnemers gefrustreerd achterlatend. Een kind kan zich genoodzaakt voelen om zich te verdedigen. Hij kan zich onbegrepen voelen en zich afsluiten of boos worden, omdat hij het gevoel heeft dat niemand naar hem luistert. Terwijl u vanuit de beste bedoelingen probeert de situatie te nuanceren of uw kind oplossingen te bieden.

Wat zou u kunnen doen als uw kind u met zijn of haar negatieve gevoelens confronteert?
De grote truc bij het omgaan van negatieve gevoelens van uw kind is luisteren en empathie tonen. Alleen maar luisteren en empathie tonen, is het zo makkelijk? Ja! Niet alles zal hiermee opgelost zijn natuurlijk, zo makkelijk is het helaas ook weer niet, maar het zijn wel een paar grote stappen in de goede richting. Gevoelens komen en gaan, door er even echt bij stil te staan kunnen de meeste kinderen zo weer verder.

Zoals te zien is in de voorbeelden zijn wij geneigd vraagtekens te plaatsen bij de gevoelens van onze kinderen of ze direct af te wijzen. Maar wat zou er gebeuren als we alleen zouden luisteren en ons echt zouden inleven?

Hieronder een aantal tips wat u kunt doen met de negatieve gevoelens van uw kind:

1 Luister

Laat uw kind vertellen waar het mee zit en probeer hem zo min mogelijk te onderbreken. U kunt uw kind aanmoedigen door te hummen of non verbale signalen (knikken). Neem de tijd echt te luisteren en onderdruk de drang om oplossingen aan te dragen.

2 Toon empatie

Sluit u aan bij de emotie van uw kind. Spiegel de emotie, dit kan met woorden (jeetje jij kijkt boos), een gebaar of een knuffel zijn. Het accepteren van het gevoel van uw kind betekent niet dat u het ermee eens bent of het op dezelfde manier ziet. Het voorkomt echter wel dat uw kind zich afgewezen voelt of in de verdediging schiet.

3 Verwoord het verlangen van uw kind

Weersta de verleiding om alles meteen in te vullen. Probeer echter uw kind te helpen zelf tot een oplossing te komen.Onderstaande punten kunnen hierbij een houvast zijn:

– Help uw kind uit te zoeken wat er echt fout ging (maak het specifiek en concreet)

– Zoek samen naar verschillende perspectieven/oplossingen. Vraag uw kind wat hem zou helpen, wat zou hij/zij willen?

– Indien nodig, zet uw kind aan tot actie! Aan de slag gaan met een oplossing die door het kind zelf verzonnen is vergroot het zelfvertrouwen. Indirect geeft u aan vertrouwen in uw kind te hebben door het hem zelf te laten proberen.

Soms kan het gebeuren dat uw kind naar u toekomt op een moment dat u moe op de bank zit en vanuit een eerste reactie het gevoel van uw kind afwijst. Wat dan? Gelukkig kunt u altijd later op de situatie terugkomen, door nogmaals naar uw kind te gaan. Bijvoorbeeld, “ik realiseer me dat het heel vervelend voor je moet zijn geweest dat….” en van daaruit samen verder te praten.

Jonger helpt!

Meer weten over verschillende manieren van aanspreken van uw kind? lees hier ook over op ons blog ik-boodschap of complimenten geven. Heeft u vragen of wilt u meer weten over de diensten van Jonger? Neemt u dan vrijblijvend contact met ons op![hr]

Bronnen:

  • Chansky, T., (2012). Het lukt toch niet. Amsterdam: Hogrefe Uitgevers B.V.
  • Delfos, M. F., (2014). Luister je wel naar mij? Gespreksvoering met kinderen tussen de vier en twaalf jaar. Amsterdam: B.V. Uitgeverij SWP.
  • Faber, A. & Mazlish, E., (2007). How 2 talk 2 kids, effectief communiceren met kinderen. Aalsmeer: How2talk2kids.

Fotocredit: