Beschermen we onze kinderen teveel?

De Volkskracht schreef afgelopen vrijdag ‘Kind lijdt onder beschermingsdrift van ouders en Rijk’. Het kind van nu ravot met kniebeschermers aan en de gps-tracker op zak. Deskundigen waarschuwen: die overbescherming remt de ontwikkeling.

Eerder schreven wij het blog ‘Buitenspelen’. Het viel ons tijdens de zomervakantie op dat we veel kinderen zagen in de hoge bergen van Noorwegen. Ouders nemen hun kinderen hier al snel mee op buitenactiviteiten. In Nederland zien we de trend dat ouders vaak voorzichtiger zijn. Voor ons lijkt het gezegde ‘voorkomen is beter dan genezen’ meer toepasbaar. Terwijl Scandinaviërs hun kinderen vaker ongestoord hun gang lijken te laten gaan, ondanks het risico op een ongelukje. Risico wordt daar zelfs een pedagogisch begrip genoemd.

We schreven over het verschil in speelplekken. In Nederland zijn ook speelplekken waar kinderen meer kunnen ontdekken en ervaren zoals bijvoorbeeld Speeldernis in Rotterdam. Een avontuurlijk terrein waar kinderen uit de buurt en daarbuiten komen spelen in en met de natuur. Er zijn bomen, bosjes, takken, riet, water en zand om zelf van alles mee te doen. Er is een kampvuurplaats en een tipi waar kinderen samen iets lekkers kunnen maken. Speelplekken als deze zijn er in Nederland veel te weinig, betoogt speeldeskundige Froukje Hajer in haar publicatie ‘Werk maken van spelen’. ‘Kinderen mogen zich geen pijn meer doen’, constateert Hajer. ‘Maar als je altijd voor elk mogelijk gevaar wordt behoed, groeien kinderen op tot bange en onzekere volwassenen.’ Ouders en professionals zijn ontzettend bang dat er iets gebeurt en daarom worden mogelijkheden om vrij buiten te spelen steeds meer ingeperkt.’ Ze verwijst daarbij naar het artikel 31 VN Verdrag inzake de rechten van het kind.

Artikel 31 Recreatie

Het kind heeft recht op rust en vrije tijd, om te spelen en op recreatie, en om deel te nemen aan kunst en cultuur. De overheid zorgt ervoor dat ieder kind gelijke kansen heeft om dit recht te realiseren en bevordert recreatieve, artistieke en culturele voorzieningen voor kinderen.

Want wie niet leert omgaan met alledaagse speelgevaren zoals uitglijden in de modder, uit een boom vallen of in het water plonzen vanaf een wiebelige plank, leert ook niet om te gaan met risico’s. ‘Kinderen moeten soms de grens opzoeken, daar leer je van. En het is goed voor je zelfvertrouwen als iets moeilijks wel lukt.’

Wat zijn de bedreigingen voor het spelende kind volgens speeldeskundige Froukje Hajer:

Angstcultuur

Volwassenen willen kinderen beschermen in het verkeer, tegen kinderlokkers en tegen ongelukken en dus wordt buitenspelen steeds meer ingeperkt.

Overgeprogrammeerde dagindeling

Veel kinderen gaan van sportclub naar muziekles, bijna elk vrij uur is volgepland. Daardoor blijft er weinig tijd over om in te vullen met zelfbedachte plannen.

Tweedeling

Die overgeprogrammeerde dagindeling gaat op voor kinderen in welvarende gezinnen. Vrijetijdsvoorzieningen voor armere kinderen worden juist wegbezuinigd of moeten door vrijwilligers worden gerund, signaleert Hajer. Goede gratis speelplekken zijn er vooral in de stad steeds minder.

Jeugdbeleid

Het jeugdbeleid van gemeenten richt zich vooral op kinderen met problemen. Spelen is geen speerpunt en krijgt pas aandacht als het een ander belang dient: overgewicht bestrijden of verwaarlozing bij kinderen signaleren.

Prestatiedruk

Op steeds jongere leeftijd worden kinderen op een ‘schoolse’ manier benaderd – kleuters maken op sommige scholen al een Cito-toets. Daardoor is er minder ruimte om te spelen.

Buitenspelen is een belangrijk onderdeel van ervarend leren en het opbouwen van voldoende zelfvertrouwen. In het blog ‘Buitenspelen’ somde we op waarom. Nog even kort de belangrijkste punten:

  • Het prikkelt de fantasie
  • Het is goed voor de sociale vaardigheden
  • Het bevordert de gezondheid
  • Het draagt bij bij aan een goede motoriek
  • Het maakt het kind blij

Tips en inspiratie om bewegen en buitenspelen bij uw kinderen te stimuleren vindt u hier.

Jonger speelt buiten!

Dat wij buitenspelen heel belangrijk vinden blijkt wel uit ons Boostcamp programma. Een training die we ook buiten geven en waarbij beweging de leidraad vormt voor leren!

[hr]

Bronnen:

  • Volkskrant, Door: Anneke Stoffelen 29 januari 2016 “kinderen worden te veel beschermd en kunnen te weinig vrij spelen”
  • Hajer, Froukje Publicatie “werk-maken-van-spelen”, ISBN 978-90-824415-0-5
  • Volkskrant, Door: Anneke Stoffelen, Patrick van IJzendoorn 29 januari 2016 “kind lijdt onder beschermingsdrift van ouders en rijk”

Fotocredit: