Het hoe en waarom van complimenten geven
Positief opvoeden is voor ouders vaak geen onbekende opvoedingsstrategie. En wat anders hoort daar bij dan complimenten geven! Je zou zeggen dat complimenten niet genoeg gegeven kunnen worden (en gekregen). Toch zijn de meningen verdeelt. Ouders geven vaak aan dat ze om verschillende redenen complimenten geven lastig vinden. In dit blog besteden we aandacht aan deze redenen. Zo wordt complimenten geven nog leuker en veel effectiever!
“Als ze net lekker aan het spelen is en ik geef een compliment, zal je net zien dat ze er direct mee stopt”
Ouders zeggen wel eens dat ze een compliment geven tijdens het spelen lastig vinden. De reden is dan vaak dat ouders denken dat het zoete gedrag van hun kind stopt en de aandacht weer naar papa of mama verschuift.
Toch is aandacht geven juist op het moment dat uw kind zoet aan het spelen is goed. Het kan goed zijn dat uw kind dan weer even zijn aandacht naar u verlegt. Maar dit buigt u toch zo weer om (met het compliment)? Daarbij is het grote effect ook niet altijd direct op korte termijn zichtbaar. Het gaat om een aanpak die u uzelf eigen moet maken. Als u vaker aandacht geeft op gewenst gedrag dan op ongewenst gedrag, zult u resultaat zien. Wat u kunt doen om het positieve gedrag op het moment van bv zoet spelen te belonen met een compliment: aai even over uw kind zijn hoofd en zeg kort “ik zie dat je fijn aan het spelen bent.” Of geef aan “ik vind dat jij zo goed aan het spelen bent, als de wijzer daar staat, gaan jij en mama een snoepje uit de kast pakken want dat verdien je wel.” Belangrijk is dat u benoemt wat u goed vindt aan wat uw kind doet. Nog beter is dat u even kort een ‘waarom’ eraan toevoegt. “Zo kan ik even opruimen.” En het is nog beter als de waarom ook leuk is voor uw kind zelf: “en heb ik straks tijd om met jou naar de winkel te gaan.” Dit helpt het compliment extra kracht bij te zetten waardoor uw kind het gedrag vaker zal willen herhalen.
“Ik geloof nooit dat al die complimenten er nu echt toe bijdragen. Mijn kind moet toch juist weten wat het niet mag.”
Complimenten of andere vormen van positief opvoeden betekent niet dat er niet meer gezegd mag worden wat niet mag. Het gaat er vooral om dat u het gewenste gedrag vaker aandacht geeft dan het ongewenste gedrag. En dit is niet altijd makkelijk. We zijn sneller geneigd om naar ongewenst gedrag te kijken (of ongewenst gedrag valt ons sneller op). Dit schijnt een trucje van de natuur te zijn. Wanneer we meer op negativiteit gericht zijn worden we eerder gewaarschuwd voor gevaar. Toch middels een compliment aandacht geven aan gewenste gedrag blijkt kinderen (mensen in het algemeen) te stimuleren het gedrag te herhalen.
Stel in het schoolkrantje staat het volgende:
‘We merken dat er nog altijd kinderen zonder ontbijt op school aankomen. We willen alle ouders vriendelijk verzoeken de kinderen in de ochtend voor schooltijd altijd te laten ontbijten.’
‘Door gebrek aan parkeergelegenheid en voor voldoende beweging willen we ouders en kinderen vragen vaker op de fiets naar school te komen.‘
Deze twee punten zijn sterk gericht op het ongewenste gedrag (alle ouders worden aangesproken terwijl het waarschijnlijk enkele ouders betreft).
Stel de school zou zich meer richten op het complimenteren van gewenst gedrag:
‘We willen alle ouders die hun kind met ontbijt naar school laten gaan een compliment geven. Goed gedaan!’
‘Ook zien we steeds vaker ouders die samen met de kinderen op de fiets naar school komen. Soms horen we dat er een fietsdag is ingepland. Super!’
‘We merken dat een goed ontbijt en een frisse start bijdraagt aan betere schoolprestaties. We hopen dit jaar alle ouders te kunnen motiveren dit blijven of te gaan doen!’
Wij vragen ons af, welke van de twee motiveert u meer tot het gewenste gedrag?
“Teveel complimenten maken mijn kind gemakzuchtig”
Deze uitspraak kan kloppen. Ook bij complimenten geven draait het om de juiste balans vinden. Kinderen die teveel complimenten krijgen kunnen gemakzuchtig worden. Ze zien niet meer dat ze echt inzet moeten tonen om iets voor elkaar te krijgen.
Zorg daarvoor dat u complimenten geeft op gedrag wat de aandacht verdient. En dat het niet zomaar te pas en te onpas met complimenten strooien wordt. Zo kan een compliment er nooit voor gaan zorgen dat uw kind er verwend door raakt.
“Maar ik heb gelezen dat complimenten kunnen zorgen voor faalangst”
Het lastige met complimenten geven is dat er vaak een oordeel aan gekoppeld zit. Hierdoor kan het zijn dat het compliment verkeerd geïnterpreteerd wordt door het kind. Als je bijvoorbeeld heel vaak tegen een kind zegt dat het slim is. Uw kind kan gaan denken dat u het heel belangrijk vindt dat het altijd slim is. Hierdoor kan het faalangstig worden, want het wil slim zijn (omdat het goed voor u wil doen). Het zal moeilijke situaties daardoor uit de weg willen gaan. Om dit te voorkomen moet u erop letten dat u uw kind het compliment geeft voor zijn inzet in plaats van het resultaat. Dus bijvoorbeeld “ik zie dat jij je rekensommen al in een half uur gemaakt hebt”. In plaats van “Jij bent slim want je hebt je rekensommen al af.” Begrijpt u het verschil? Of in plaats van “jij bent de beste van de klas” zeggen “Ik hoor van de juf dat jij je heel goed kan concentreren op je werkjes.”
“Ik kan wel zeggen dat ik de tekening mooi vind, maar vind ik het ook echt?”
Bij complimenten geven gaat het ook om eerlijkheid. Je kunt beter iets specifieks beschrijven wat je oprecht meent, dan een algeheel oordeel geven. U kunt in dit voorbeeld beter een compliment geven op iets wat u wel mooi vindt. Bijvoorbeeld “ ik vind dat je hele mooie kleuren gebruikt, dat zijn mijn lievelingskleuren.”
Let er ook op dat het effect van een compliment teniet wordt gedaan wanneer je het laat volgen door een negatieve opmerking. Bijvoorbeeld bij de tekening “je hebt een hele mooie tekening gemaakt, maar ik zie ook dat je wel heel veel buiten de lijntjes hebt gekleurd.” Misschien kunt u dan beter eerst vragen hoe ze de tekening zelf vinden? En benoemen wat u zelf wel mooi vindt.
Nog even kort op een rijtje waar u aan moet denken bij het geven van een compliment:
- Gebruik een positieve ik-boodschap, het liefst gevolgd door een waarom en nog beter een waarom waar het kind zelf voordeel aan heeft.
- Geef gewenst gedrag meer aandacht dan ongewenst gedrag.
- Bedenk zelf wat een compliment met u doet?
- Zorg voor een balans in het geven van complimenten. Geef complimenten op gedrag wat u graag vaker wil zien.
- Geef uw kind liever complimenten op inzet dan op resultaat.
- Wees voorzichtig met het geven van een oordeel in het compliment. Beschrijf liever iets specifieks wat het kind goed doet.
- Laat een compliment nooit volgen door een negatieve opmerking.
Tot slot: Hoe geeft u een compliment?
- Ziet u iets wat uw kind goed gedaan heeft? Geef hem dan meteen een compliment. Het liefst vanuit de ‘ik-boodschap’
- Noem uw kind bij de naam en zeg wat u heeft gezien.
- Zeg daarna dat u blij bent met zijn/haar gedrag.
- Het liefst gevolgd door een goede ‘waarom’.
- Geef uw kind eventueel een extra beloning met een kus, knuffel of bijvoorbeeld een high-five.
Meer weten over de ‘ik-boodschap’. Lees er in ons vorige blog over.
Met de complimenten van Jonger!
Succes met het opvolgen van de adviezen! Wij zijn erg benieuwd hoe het geven van complimenten u afgaat. Mocht u er niet uitkomen. Neemt u dan gerust contact op met ons op.
[hr]
Foto: Leandroid